Rehabilitacja słuchu

prof. dr hab. med. Jurek Olszewski
Klinika Otolaryngologii, Onkologii Laryngologicznej, Audiologii i Foniatrii
Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi

Rehabilitacja słuchu

Rehabilitacją słuchu nazywamy wszelkie działania obejmujące diagnostykę i szeroko pojętą terapię chorób uszu, dotyczące chorych po urazowej utracie słuchu, po wszczepieniu implantu ślimakowego oraz niedosłyszących starszych osób. Zagadnienie rehabilitacji słuchu w sposób szczególny dotyczy dzieci. Dziecko głuche i głęboko niedosłyszące pozbawione jest poznawczej funkcji słuchu, która w sposób szczególny pozwala na rozwój mowy, rozwój intelektualny oraz inne doznania.

Celem rehabilitacji słuchowej jest pomoc w przystosowaniu dziecka głuchego i niedosłyszącego do samodzielnego życia w społeczeństwie. Najlepsze efekty rehabilitacji słuchowej uzyskuje się, gdy zostaje ona rozpoczęta jak najwcześniej. Istotną rolę odgrywa zwłaszcza 1. rok życia.

W procesie rehabilitacji biorą udział: lekarz laryngolog, audiolog i foniatra (ich udział obejmuje diagnostykę narządu słuchu, dobór i zaopatrzenie w aparat słuchowy) oraz psycholog i logopeda (sprawują nadzór nad rozwojem mowy). Dodatkowo rehabilitację wspomagają prowadzone przez fizjoterapeutę ćwiczenia kinezyterapeutyczne (zapewniające rozwój ruchowy i koordynację wzrokowo-ruchową).

Czynnikami, które sprawiają, że rehabilitacja jest skuteczna, są: wczesna diagnoza wady słuchu, zastosowanie odpowiedniej protezy słuchu, atmosfera rodzinna sprzyjająca rehabilitacji oraz zespół fachowców – terapeutów słuchu i mowy.

Rehabilitację słuchu należy rozpocząć jak najwcześniej po rozpoznaniu niedosłuchu i zaopatrzeniu w protezę słuchu. Częste kontrole audiometryczne pomagają w doborze najlepszego aparatu, który powinien uwzględniać głębokość i rodzaj niedosłuchu. Nawet u dzieci głęboko niedosłyszących aparat słuchowy odgrywa pomocną rolę i dzięki treningowi słuchowemu ułatwia lokalizację dźwięków oraz ich identyfikację. Sukces wychowania słuchowego zależy od posiadanych resztek słuchu, celowego dostarczania dziecku sygnałów dźwiękowych oraz systematycznego noszenia aparatów słuchowych. U części dzieci nie uzyskuje się dobrego wyniku rehabilitacji słuchu ze względu na zbyt późne protezowanie oraz długie oczekiwanie na zabieg wszczepienia implantu ślimakowego.

W przypadku dzieci niesłyszących od urodzenia aparat słuchowy powinien zostać zastosowany w 6.–8. miesiącu życia.

Rehabilitacja audiologiczna pacjentów z implantem ślimakowym składa się z następujących etapów:

nauka wykrywania dźwięku,
różnicowanie,
rozpoznawanie,
rozumienie mowy,
rozumienie mowy i dźwięków użytecznych na tle otoczenia akustycznego.

Postępowanie rehabilitacyjne zależne jest od stopnia i rodzaju niedosłuchu oraz od wieku, w którym wystąpił niedosłuch. Rehabilitacja słuchu i mowy u pacjentów z implantem ślimakowym ze względu na duże odrębności osobnicze i możliwości zawsze planowana jest indywidualnie. Czynnikami różnicującymi grupę są: wiek, moment utraty słuchu w stosunku do rozwoju mowy (pre-, peri- czy postlingwalne), czas trwania głuchoty, rodzaj wytworzonej komunikacji, poziom inteligencji i motywacja. Osoby, które utraciły słuch w okresie postlingwalnym, czyli wtedy, gdy rozwinięta mowa została już w pełni zautomatyzowana, straciły możliwość podstawowego sposobu kontaktowania się z otoczeniem, mają natomiast wykształcone ślady pamięciowe wzorców słuchowych i słuchowo-ruchowych. Rehabilitacja będzie wówczas zmierzała do aktualizacji odpowiednich śladów pamięciowych i powiązaniu ich z wrażeniami powstającymi przy korzystaniu z implantu.

Dodatkowe informacje można uzyskać korzystając z poniższych adresów:

20.10.2015

Zobacz także

Rehabilitacja zawrotów głowy Zawrót głowy to wrażenie dezorientacji w otaczającej przestrzeni, połączony ze złudzeniem ruchów otaczających przedmiotów czy własnego ciała.
Rehabilitacja szumów usznych Najczęstsze ogólnoustrojowe przyczyny szumów usznych to: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca naczyń, hipercholesterolemia, choroby tarczycy, alergie i zatrucia. Uszne przyczyny szumów mogą się znajdować na każdym odcinku drogi słuchowej.
Rehabilitacja zaburzeń połykania Rehabilitacją zaburzeń połykania nazywamy wszelkie działania lecznicze obejmujące diagnostykę i szeroko pojętą terapię chorych, u których doszło do zaburzeń połykania, a tym samym częściowego lub całkowitego nieprzyjmowania drogą naturalną płynów i pokarmów.
Rehabilitacja chorych po usunięciu krtani z powodu nowotworu złośliwego Rehabilitacja chorych po usunięciu krtani (laryngektomii) obejmuje: wytworzenie głosu i mowy zastępczej oraz rehabilitację społeczną, rozpatrywaną na płaszczyźnie rodzinnej, zawodowej i środowiskowej.
Rehabilitacja głosu Rehabilitacja głosu i mowy to praca nad poprawną emisją głosu, mająca na celu zwiększenie komfortu mówienia i obejmująca diagnostykę i terapię zaburzeń.

Wybrane treści dla Ciebie

Pacjent po amputacji kończyny – postępowanie i powikłania Amputacja kończyny jest zabiegiem wykonywanym w ostateczności, w przypadku wyczerpania wszelkich możliwości jej uratowania. Czas leczenia wynosi od kilku do kilkunastu miesięcy i zależy od rodzaju i rozległości amputacji, a także od ogólnego stanu zdrowia i ewentualnego wystąpienia powikłań.
Głuchota starcza (Presbyacusis) Najczęściej pierwsze objawy głuchoty starczej występują już w 5. i 6. dekadzie życia. Szybkość narastania ubytku słuchu nasila się wraz z wiekiem.
Urazy mechaniczne przewodu słuchowego Usuwanie ciał obcych na własną rękę jest bardzo ryzykowne, dlatego w takich przypadkach zawsze należy zgłosić się do lekarza.
Obiektywne metody badania słuchu Badania obiektywne słuchu nie wymagają współpracy chorego, dlatego m.in. wykonuje się je u osób, które nie są w stanie współpracować podczas badania, takich jak niemowlęta i małe dzieci, osoby z zaburzeniami poznawczymi lub z niepełnosprawnością intelektualną.
Rehabilitacja głosu Głównym sposobem terapii w dysfonii czynnościowej jest rehabilitacja. Leczenie dysfonii organicznej polega na usunięciu czynnika wywołującego, jednak w tej grupie chorób ćwiczenia rehabilitacyjne również odgrywają znaczącą rolę.
Operacje uszu Operacje uszu wykonuje się m.in. w: zapaleniach przewlekłych, otosklerozie, chorobie Meniere’a, niedosłuchu, nowotworach ucha.
Rehabilitacja słuchu Rehabilitacja słuchu odgrywa ogromne znaczenie, jako element składowy leczenia chorych z niedosłuchem.